Vroeger werd het wel ‘spastische darm’ genoemd: het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS), een chronische darmaandoening waarbij je vooral buikpijn en ontlastingsproblemen hebt. Zeker 10 procent van de Nederlandse bevolking heeft PDS, maar liefst 75 procent hiervan is vrouw. Ook bij kinderen komt het voor. Wat is het, en wat kun je ertegen doen?
De aandacht voor PDS groeit. Niet vreemd als je ziet hoeveel mensen er last van hebben. Er zijn in Nederland inmiddels vier speciale PDS-centra ingericht in de ziekenhuizen in Maastricht, Uden, Leiden en Ede. Daar wordt informatie over PDS verzameld en gedeeld onder medici.
Symptomen
PDS-klachten verschillen van persoon tot persoon, en soms van dag tot dag. Het meest kenmerkende is zeurende, krampende of stekende pijn in de buik. Een deel van de PDS-patiënten heeft vooral ’s avonds en ’s nachts buikpijn, soms met aandrang. De buikpijn vermindert soms na de stoelgang of het laten van een wind. Een deel heeft met name last van verstopping, anderen van diarree, soms afwisselend van beide. Verder hebben PDS-patiënten vaak andere maag-darmklachten, zoals gasvorming, winderigheid, een opgeblazen gevoel, een opgezette buik, zuurbranden, slikklachten, een brok in de keel. En ook vermoeidheid is een symptoom dat bij PDS voor kan komen.
Maar daar houdt het niet bij op: er zijn ook heel andere klachten mogelijk, zoals spierpijn, rugpijn, hoofdpijn, problemen met plassen, onregelmatige menstruatie en pijn tijdens of na de seksuele gemeenschap.
Test
Heb jij PDS? Om daar achter te komen, kun je een test invullen met vragen over buikpijn en ontlastingsproblemen, waarna wordt bepaald of je mogelijk PDS hebt. Ga hier naar de test. Let wel: deze test is geen vervanging van een medisch consult en biedt slechts een indicatie.
Behandeling
Hoe kun je PDS behandelen? Er zijn behandelingen waarvan bewezen is dat ze kunnen werken tegen PDS-klachten. Denk aan een FODMAP-dieet, bekkenbodemfysiotherapie en hypnotherapie en er zijn ook werkzame medicijnen en supplementen. Helaas werken ze niet voor iedereen.
Daarnaast zijn er behandelingen waarvan de werking niet bewezen is, maar waar een deel van de patiënten toch baat bij heeft.
Soms kan bijvoorbeeld het simpel toevoegen, weglaten of verminderen van een voedingsmiddel al een vermindering van klachten geven.
Daarnaast blijken PDS-patiënten soms baat te hebben bij ontspanningsoefeningen, mindfulness, osteopathie en orthomoleculaire geneeskunde. Verder zijn er geregistreerde medicijnen die vaak bij PDS voorgeschreven worden, en waar een deel van de PDS-patiënten baat bij kan hebben. En tot slot hebben PDS-patiënten soms baat bij supplementen.
Keuzehulp
Op de website van de PDS-belangenorganisatie staat een digitale keuzehulp, die de voor- en nadelen van veel verschillende behandelingen op een rij zet en je helpt nadenken over wat voor jou belangrijk is. Deze heeft de PDSB ontwikkeld in samenwerking met
PATIENT+, de Maag Lever Darm Stichting, een huisarts, een MDL-arts, een apotheker, een diëtist, een verpleegkundig specialist en een arts-onderzoeker.
Dit bericht verscheen eerder in GLK!, editie februari 2021