Fred Matser kreeg op jonge leeftijd, vanwege de ziekte van zijn vader, de leiding over een succesvol projectontwikkelingsbureau. In 1983 gooide hij het roer om en richtte na een paar jaar vrijwilligerswerk bij het Rode Kruis meer dan twintig stichtingen op in binnen- en buitenland, waaronder de Fred Foundation. Van al dat mooie werk gaat zijn hart sneller kloppen!
Door Jan Louwers
Je hebt de Fred Foundation in 1996 opgericht om projecten te ondersteunen op het gebied van bewustzijn, welzijn en levensstijl, en mens en natuur. Opvallend is dat het gedachtengoed van de foundation behoorlijk filosofisch van aard is, maar jullie ondersteunen organisaties met hele concrete praktische activiteiten, zoals Stichting Wakker Dier en hulp bij onderwijs in India. Wat bepaalt of je zo’n initiatief ondersteunt?
‘We willen bijdragen aan een samenleving waarin individuen in harmonie leven met zichzelf, elkaar en de omgeving. Dus initiatieven moeten zo dicht mogelijk staan bij het behalen van dat doel. Dat is natuurlijk altijd een gok, je weet het niet van tevoren. Of we een project financieren, wordt niet alleen bepaald door de aanwezige deskundigheid, maar ook heel veel andere factoren.’
Jullie steunen projecten op het gebied van ‘welzijn en levensstijl’ en ‘mens en natuur’. Dat is redelijk concreet. Maar ‘bewustzijn’: hoe kies je op dat gebied projecten die je wilt steunen?
‘Ja, leg dat maar eens uit. Dat hoef je ook niet altijd te snappen: je pakt gewoon een heel klein stukje uit de taart. Je kunt sowieso varen op wat duizenden andere organisaties al doen en zeggen: dat het belangrijk is om te bewegen. Of om yoga te beoefenen. Of om geen vlees te eten, en vertellen welke consequenties dat heeft voor de economische kringloop.’
De documentaire Beyond Me geeft een goed beeld van jouw innerlijke beweegredenen, die een sterk filosofisch karakter hebben. In die documentaire praat je ook over uitdroging in de wereld, en laat je zien dat daar een hele simpele oplossing voor is, maar geen businessmodel.
‘Uit allerlei statistieken blijkt dat armere mensen veel minder kansen hebben op een gezond leven. Uitdroging door diarree was in de jaren ’70 de grootste oorzaak van sterfte in Afrika omdat het leidt tot een verzwakt immuunsysteem. Maar er bleken helemaal geen dure vaccinaties nodig te zijn om dit te bestrijden. Integendeel: iets wat in overvloed beschikbaar is: suiker, zout en water, en waar niks aan te verdienen is, kan de oplossing zijn. Suikers helpen de darmwand te openen, waardoor zouten (electrolyten) weer in het bloed opgenomen kunnen worden en het immuunsysteem aansterkt. Ik vind dat een prachtig voorbeeld uit mijn tijd bij het Rode Kruis van hoe nabij een oplossing kan zijn.’
Met name kinderen en het jonge leven hebben jouw aandacht. Zo is de Fred Foundation, samen met de Vrije Universiteit, initiatiefnemer van Food4Smiles, een project in Amsterdam Nieuw-West dat ieder kind een gezonde start wil geven. Wat was daar de aanleiding toe?
‘We zijn dit project gestart nadat we in contact kwamen met prof. dr. Jaap Seidell, hoogleraar Voeding en Gezondheid. Hij stelde voor om in Amsterdam-West een project te starten, omdat daar relatief veel mensen wonen met een ongezonde levensstijl. Het had ook een ander gebied kunnen zijn, maar waar het om gaat is dat alle kinderen een gezonde start krijgen. Dat is zo belangrijk omdat je in de eerste 1000 dagen van je leven als het ware wordt geprogrammeerd voor leefstijl. En dus ook voor allerlei chronische ziekten die je later kunt krijgen. Food4Smiles draagt daaraan bij door inzichten te verzamelen van ouders met jonge kinderen, en hun directe sociale omgeving. Dit onderzoek sluit aan bij een Ayurvedische inzicht: als je goed slaapt, leert mediteren, yoga doet, vegetarisch eet en goed weet om te gaan met negatieve stress, dan zijn negentig procent van de ziektes te voorkomen of bestrijdbaar.’
Dat zijn dingen die heel logisch klinken. Waarom heb je daar een onderzoeksproject als Food4Smiles voor nodig?
‘Mooi dat je dit zo onbevangen zegt, dank hiervoor. Dat helpt mij ook weer. Maar waarom slapen we dan niet goed? Waarom mediteren we niet? Waarom doen we geen yoga? Waarom eten we vlees en te veel zoet en zout? Omdat onze focus op het verdienmodel ligt: eerst de fabrikant bij de verkoop van de producten, en daarna ons hele gezondheidssysteem. Dat model durven we met elkaar niet aan te pakken, we lopen om de hete brij heen.
‘Het zou mooi zijn als we dat positief kunnen benaderen door in Nederland een gezondheidsmaatschappij op te zetten. Geef mensen gezondheidspunten als ze blijk geven van gedragsverandering, dus met die punten beloon je positief gedrag. Daar kun je van alles omheen verzinnen!
‘En gebruik aansprekende voorbeelden om te laten zien dat je je gedrag kúnt veranderen. Stel dat tandenpoetsen met je linkerhand gezonder is dan met je rechterhand. Wil je dat mensen dat gaan doen, dan moet je eerst goed begrijpen wat hen beweegt: waar ze staan. Wat motiveert hen om het gezonde gedrag over te nemen, wat houdt hen tegen? Dáár moet je je vervolgens samen met hen op richten. En volhouden! Want een patroon doorbreken is heel lastig.’
Dit alles maakt wel benieuwd naar jouw eigen levensstijl. Hoe ziet een dag in jouw leven eruit?
‘Ik sta heel vroeg op en ga tussen vijf en half zeven drie kwartier lopen. Ik loop nu al twee jaar gemiddeld tien kilometer per dag. Ik ben daar soms wat dwangmatig in, ik houd de stappenteller goed bij. Daarna weer wat uurtjes slapen, om vervolgens te mediteren en douchen. Als ontbijt eet ik yoghurt met blauwe bessen en muesli of havermout, liefst glutenvrij. Dan twee koppen koffie, soms met wat zoet. Mijn lunch bestaat uit twee glutenvrije boterhammen. Daarna doe ik 65 push-ups en wat stretchoefeningen. Daarna moet ik absoluut een middagdutje doen!
‘Om 16.30 uur neem ik een half bordje gekookte groente en om 17.30 uur vul ik dat aan met mihoen en een vleesvervanger, en nog wat groente. Daarna eet ik dan graag nog wat kaas – niet zo goed, maar ik ben er dol op. En drink ik er een of twee glazen wijn bij. ‘s Avonds luister ik veel klassieke muziek, ik mediteer en lees. Ik voel me hier heel goed bij. Ik voel me ook steeds helderder, in toenemende mate.’
| GLK! richt zich op thema’s als bewegen, voeding en welzijn. Hoe scoort Fred Matser daarop? Bewegen ‘Ik ben actief aan het bewegen, bovengemiddeld zou ik zeggen. Vooral wandelen dus.’ Voeding ‘Gevarieerd eten en zo nu en dan een verwennerij. Blauwe bessen vind ik heel lekker. En gemberthee: dat past bij mij.’ Welzijn ‘Ik woon sinds kort lekker buiten bij een bos, en daardoor komen mijn zeven kleinkinderen vaker op bezoek. En als ze er zijn, blijven ze ook veel langer.’ |
Dit bericht verscheen eerder in GLK!, editie april 2021.