Hoe herken je overprikkeldheid, en wat doe je eraan? Als het je allemaal te veel wordt, loop je het risico op oververmoeidheid (of burn-out). Daarom is het goed om te weten wat overprikkeling veroorzaakt, en welke maatregelen je kunt nemen als het zover is.
Overprikkeling (ook wel: overspannenheid) is geen aanstellerij. Want het ligt in deze drukke wereld dagelijks op de loer. Zo zijn sommige mensen bekaf na een middagje shoppen, een dag werken of een avond uitgaan, anderen kunnen niet tegen teveel geluid en gesprekken van collega’s op de achtergrond.
Door overprikkeling kunnen klachten optreden, zoals:
- vermoeidheid
- lusteloosheid
- stressverschijnselen (een ‘vol’ hoofd hebben bijvoorbeeld)
- stemmingswisselingen
- een aanhoudend verdrietig gevoel of huilbuien
- onzekerheid
- snel ongeduldig zijn
- televisie of radio niet verdragen
- gevoeligheid voor alcohol
- slechte concentratie
- hoofdpijn, nekklachten, spierpijn
Wat is de oorzaak?
Je kunt zowel korte- als lange-termijn overprikkeld zijn, waarbij die laatste variant lastiger terug te draaien is.
Neem in ieder geval deze tips in acht:
Neem meteen rust. Overprikkeling kan zich op meerdere vlakken manifesteren, zowel in je lichaam als in je hoofd. Schakel een tandje terug als de symptomen te sterk worden, dan heb je te veel van jezelf gevraagd. Een grote schoonmaak in je agenda en de natuur opzoeken is een goed begin.
Reflecteer. Als je al langere tijd rondloopt met je klachten is het interessant om reflectie toe te passen: hoe is je leef- en denkpatroon de afgelopen tijd geweest? Wat kun je anders doen om je goed en fit te voelen? Mocht je daar alleen niet uitkomen, zoek dan eventuele begeleiding.
Leer je afschermen. Van alles dat je moe maakt of energie slurpt. Dat kan natuurlijk niet altijd (werk en een gezin laten zich bijvoorbeeld niet makkelijk negeren), maar leer keuzes maken. Zo kan het helpen om de televisie zoveel mogelijk uit te laten (lees een boek of ga wandelen), niet te veel (drukke) afspraken te maken. Mochten je klachten werkgerelateerd zijn: bespreek dan eens met je werkgever of je (tijdelijk) minder, of in ieder geval anders kan gaan werken.
Vraag hulp. Bij je dagelijkse verplichtingen kan je ook geholpen worden. Vraag hulp en zeg vaker nee; je hebt je energie nodig om er weer bovenop te komen.
Nogmaals: neem rust! Overprikkeling gaat altijd over het gevoel dat je méér en beter moet, dat je jezelf voorbij bent gerend om aan een verwachting te voldoen die – blijkbaar – niet zo goed voor je is. Daar mag je nu mee stoppen.